Η ιστορία τής Κρήτης Κεφάλαιο 2: Δωρική και ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

ΔΩΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (1100π.χ.–69π.χ.)

Το 1100 π.Χ. ένας νομαδικός λαός που κατεβαίνει από το βορρά, οι Δωριείς, καταφθάνει στην Κρήτη μάλλον από το λιμάνι του Γυθείου ή από την Αργολίδα.
Οι Δωριείς πολεμούν σκληρά και καταστρέφουν. Είναι οπλισμένοι με σιδερένια ξίφη ενώ οι Κρήτες έχουν μπρούτζινα μαχαίρια. Κυριεύουν όλο το νησί και αναγκάζουν τους απογόνους των Μινωιτών να υποταχθούν σ' αυτούς.
Οι περισσότεροι οικισμοί εγκαταλείπονται και οι κάτοικοί τους καταφεύγουν σε απρόσιτες ορεινές περιοχές όπου χτίζουν μικρά χωριά και συνεχίζουν εκεί τον πολιτισμό τους, διατηρώντας ό,τι απέμεινε από το Μινωικό πολιτισμό τους.
Όσοι αντιστέκονται γίνονται δούλοι, άλλοι γίνονται δουλοπάροικοι, καλλιεργούν δηλαδή τα κτήματα των κυρίων τους.
Οι Δωριείς επιδρούν στον τρόπο ζωής των Κρητών. Ιδρύουνπόλεις-κράτη. Κάθε πόλη-κράτος είναι ανεξάρτητη και έχει δικούς της νόμους και πολίτευμα. Στις νέες πόλεις χτίζονται δημόσια κτίρια, αγορές, κατασκευάζονται δρόμοι, ανεγείρονται ναοί, όπως ο ναός του Πυθίου Απόλλωνα στην Ακρόπολη της Γόρτυνας.

Τώρα πια οι περισσότεροι Κρήτες πιστεύουν στο 12θεο των αρχαίων Ελλήνων.
Για πρώτη φορά τώρα στα μεγάλα αγγεία της Κνωσού εικονίζονται μυθολογικές παραστάσεις όπως του Δία με τον κεραυνό στα χέρια.
Οι Δωριείς είναι φιλοπόλεμος λαός, φιλονικούν μεταξύ τους και βρίσκονται σε ανταγωνισμό και διαμάχες και εμπλέκονται σε εμφυλίους πολέμους. 'Όταν όμως ο εξωτερικός εχθρός απειλεί την Κρήτη, τότε σταματούν οι φιλονικίες και οι πόλεις-κράτη συμμαχούν για να την υπερασπιστούν.
π.χ. η Κνωσός άλλοτε πολεμούσε εναντίον της Γόρτυνας και άλλοτε συμμαχούσε με αυτήν και πολεμούσε εναντίον άλλων πόλεων.
Η Λύκτος νίκησε πολλές φορές τους Κνώσσιους και τους Γορτύνιους και κάποτε και τους δύο μαζί. ΄Αλλη μεγάλη πόλη της εποχής αυτής ήταν η Κυδωνία. Οι μικρότερες πόλεις συσπειρώνονται γύρω από αυτές τις τέσσερις κυρίαρχες πόλεις, δηλαδή την Κνωσό, Γόρτυνα, Λύκτο και Κυδωνία.

Οι Κρήτες δεν έλαβαν ποτέ μέρος στους Περσικούς πολέμους ακολουθώντας το χρησμό του Μαντείου των Δελφών. Επίσης δεν αναμείχθηκαν στον Πελοποννησιακό πόλεμο.
Οι άποικοι έχουν οργανώσει το πολίτευμα σύμφωνα με τα σπαρτιατικά πρότυπα, το σπαρτιατικό τρόπο ζωής και την στρατιωτική πειθαρχία.
Νέοι ζουν στις λεγόμενες αγέλες. Γυμνάζονται, σκληραγωγούνται, κάνουν στρατιωτικές ασκήσεις και γενικά ασκήσεις πολέμου , διδάσκονται μουσική και τραγούδι, απαγγελία νόμων και γνωμικών και η εκπαίδευση τελειώνει με τρίμηνη παραμονή στα βουνά για άσκηση στο κυνήγι.

Το εμπόριο αναπτύσσεται όλο και περισσότερο. Οι πόλεις Κράτη που βρίσκονται στην ίδια περιοχή ανταγωνίζονται πολύ για τα εμπορικά τους συμφέροντα.
Οι σχέσεις τους γίνονται όλο και πιο δύσκολες . Στους χρόνους της Μακεδονικής δυναστείας οι Κρήτες τάσσονται με το μέρος του Φιλλίπου Β'. Πολυάριθμοι Κρήτες, μισθοφόροι υπηρετούν στο στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τον συνοδεύουν στις μακρινές του εκστρατείες.
Τα χρόνια περνούν και στην Κρήτη επικρατεί γενική αναρχία. Οι Κίλικες πειρατές μετατρέπουν τις παραλίες του νησιού σε ορμητήρια και προχωρούν στο εσωτερικό, ληστεύοντας πόλεις και χωριά.
Το 155 π.Χ. Οι Κρήτες έρχονται σε σύγκρουση με τους Ροδίους. Ο πόλεμος μεταξύ τους διαρκεί πολύ, ώστε οι Κρήτες αναγκάζονται να ζητήσουν συμμάχους από την Ελλάδα και από τη Ρώμη, μια μεγάλη δύναμη της εποχής εκείνης.
Η Ρώμη επιθυμεί να έχει τον έλεγχο του εμπορίου με τις χώρες της Ανατολής και έτσι είναι αναγκασμένη να επεκταθεί και προς την Μεσόγειο.

ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ 69 π.Χ.-330 μ.Χ.
Η Κρήτη είναι τόπος στρατηγικής σημασίας για την κυριαρχία της στην Ανατολή. Τα απάνεμα λιμάνια της είναι σταθμοί ανεφοδιασμού κατά μήκος των θαλασσών και καταφύγια όταν έχει θαλασσοταραχή.
Η Ρώμη ψάχνει την κατάλληλη ευκαιρία να επιβάλει την παρουσία της στην Κρήτη, αφού έχει κυριεύσει όλη την υπόλοιπη Ελλάδα το 146π.Χ.. Η αφορμή για να επιτεθεί δεν αργή να έρθει. Κίλικες πειρατές αιφνιδιάζουν τα ρωμαϊκά πλοία και τα λεηλατούν, ζημιώνοντας έτσι το ρωμαϊκό εμπόριο. Οι πειρατές μετά τη λεία τους βρίσκουν άσυλο στα κρητικά παράλια. Έτσι οι Ρωμαίοι κατηγορούν τους Κρήτες ότι βοηθούν τους πειρατές. Το 74π.Χ. αποφασίζουν να τους τιμωρήσουν επειδή δε συμμορφώνονται με τις επιθυμίες τους. Στέλνουν ισχυρό στόλο στην Κρήτη με επικεφαλής τον Μάρκο Αντώνιο. Οι Κρητικοί μαθαίνουν τις προθέσεις των Ρωμαίων και ενώνονται για να αντιμετωπίσουν τη ρωμαϊκή απειλή.

Τα πλοία των Κρητών βγαίνουν στ’ ανοιχτά και ορμούν στα ρωμαϊκά πλοία και στους Ρωμαίους. Γίνεται ναυμαχία ανάμεσα στο νησί Ντία και στα παράλια της Κρήτης και τους νικούν. Οι Κρήτες πιάνουν τους Ρωμαίους αιχμάλωτους και τους δένουν στα κατάρτια των πλοίων. Οι αλυσίδες προορίζονταν για τους Κρητικούς. Οι Ρωμαίοι είχαν φέρει περισσότερες αλυσίδες για να δέσουν τους Κρητικούς, παρά όπλα. Ο Μάρκος Αντώνιος κατορθώνει να διαφύγει, αφού προηγουμένως υπογράφει συνθήκη εξευτελιστική για τη χώρα του. Οι Ρωμαίοι του έδωσαν ειρωνικά το όνομα « ο Κρητικός ». Λίγο μετά πέθανε απ’ τη στεναχώρια του.
Ύστερα από μικρό χρονικό διάστημα ο ρωμαϊκός στρατός ανασυντάσσεται και τρεις ρωμαϊκές λεγεώνες αποβιβάζονται στην Κυδωνία. Τρία ολόκληρα χρόνια διαρκεί η αντίσταση των Κρητών και τελικά οι Κρήτες συνθηκολογούν. Οι Ρωμαίοι ζητούν πολύ μεγάλα ανταλλάγματα και όρους από τους Κρήτες, οι οποίοι δεν τους δέχονται. Τότε οι Ρωμαίοι ξεκινούν νέες επιχειρήσεις στην Κρήτη. Λεηλατούν πολλές πόλεις και τελικά το 68π.Χ. τους κατακτούν. Η Κρήτη τώρα γίνεται Ρωμαϊκή επαρχία που τη διοικεί Ρωμαίος πραίτορας ή ανθύπατος, που έχει την έδρα του στη Γόρτυνα.

Η Γόρτυνα γίνεται πρωτεύουσα της Κρήτης, αναπτύσσεται υπερβολικά, οι κάτοικοι της πολλαπλασιάστηκαν και απέκτησαν πλούτη, ενώ κατασκευάζονται μεγάλα μνημεία και δημόσια έργα γιγάντια, ναοί, 2 θέατρα, αμφιθέατρα, θερμά λουτρά, ωδείο, στάδιο, υδραγωγεία και πλήθος από ανδριάντες.

Αντίθετα η Κνωσός έπαθε μεγάλες καταστροφές και δέχτηκε Ρωμαϊκό αποκλεισμό! Η Κρήτη κάτω από την Κυριαρχία των Ρωμαίων ησύχασε και οι εμφύλιοι πόλεμοι έπαψαν ανάμεσα στις πόλεις. Οι Ρωμαίοι άφησαν στους Κρητικούς ένα είδος αυτοδιοίκησης, υπό την επίβλεψη όμως από Ρωμαίους έπαρχους.
Οι Κρήτες πληρώνουν βαριά φορολογία στους κατακτητές. Συχνά οι Κρήτες έκαναν εξεγέρσεις οι οποίες όμως καταπνίγονταν. Το εμπόριο ανθεί, οι Ρωμαίοι κατασκευάζουν νέους δρόμους στην Κρήτη, οι οποίοι ενώνουν τις πόλεις μεταξύ τους. Οι Ρωμαίοι ηγεμόνες επιτρέπουν στους Κρήτες να λατρεύουν τους ελληνικούς θεούς, αλλά και άλλες θεότητες, ανατολικές και αιγυπτιακές.

Ο Κρητικός πολιτισμός δέχεται έντονα τη ρωμαϊκή επίδραση, ωστόσο διατηρούν την ελληνικότητά τους, συνεχίζουν την εθνική τους παράδοση και επηρεάζουν τους Ρωμαίους με τον τρόπο και τον πολιτισμό τους. Η λατινική γλώσσα χρησιμοποιείται μόνο στη διοίκηση, ενώ η ελληνική γλώσσα και τα ελληνικά ήθη και έθιμα μένουν ανέπαφα.

Εκείνα τα χρόνια (έτος 0) Στην Ιουδαία, τη σημερινή Παλαιστίνη γεννιέται ο Ιησούς ο Ναζωραίος που θα αλλάξει την ιστορία του κόσμου.
Οι Ρωμαίοι καταδιώκουν το χριστιανισμό (έως το 313 μ.Χ. που ψηφίστηκε το διάταγμα της ανεξιθρησκίας στο Μεδιολάνο).
Οι χριστιανοί ζουν τους διωγμούς με μεγάλη αγριότητα. Θύματα του διωγμού αυτού στην Κρήτη υπήρξαν δέκα νέοι από διάφορα μέρη του νησιού. Ήταν οι πρώτοι μάρτυρες της Κρητικής Εκκλησίας που τιμούνται ως «Άγιοι Δέκα». Τα ονόματα τους ήταν: Θεόδουλος, Σαρτονίλος, Εύπορος, Γελάσιος, Ευνικιανός, Ζωτικός, Πόμπιος, Αγαθόπουλος, Βασιλείδης και Ευάρεστος. Μαρτύρησαν, αρνούμενοι να πάρουν μέρος στις θυσίες και τα εγκαίνια ειδωλολατρικού ναού, στις 23 Δεκεμβρίου 250μ.Χ. στην περιοχή Αλώνιο της Γόρτυνας, εκεί όπου είναι χτισμένος σήμερα ο ναός του χωριού Άγιοι Δέκα στη Μεσσαρά. Σήμερα τα ονόματά τους έχουν δοθεί σε οδούς της περιοχής Εσταυρωμένου του Ηρακλείου.
Άλλος μάρτυρας των διωγμών ήταν ο επίσκοπος Κρήτης Μύρων, που καταγόταν από την πόλη Ραύκο του Μαλεβιζίου και από τότε η πόλη πήρε το όνομά του, Άγιος Μύρων.
Η Κρήτη υπήρξε από τα πρώτα μέρη που δέχτηκαν το χριστιανισμό, ενώ ο απόστολος Τίτος, Κρητικός στην καταγωγή, διορίστηκε από τον απόστολο Παύλο πρώτος επίσκοπος Κρήτης στη Γόρτυνα.

Κεφάλαια
Η ιστορία τής Κρήτης Κεφάλαιο 1: ΜΙΝΩΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Η ιστορία τής Κρήτης Κεφάλαιο 2: Δωρική και ΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ
Η ιστορία τής Κρήτης Κεφάλαιο 3: Α΄ Βυζαντινή - Αραβοκρατία
Η ιστορία τής Κρήτης Κεφάλαιο 4: Ενετοκρατία - Τουρκοκρατία
Η πολιορκία του Χάνδακα από τους Τούρκους 1645-1669
Η ιστορία τής Κρήτης Κεφάλαιο 5: ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Resource http://historyofkriti.blogspot.com/