Όσο βαρούν τα σίδερα Γιάννης Χαρούλης Live
Το ιστορικό
Συμβαίνει κάποιες φορές να αμφισβητείται η κυριότητα ενός τραγουδιού και μάλιστα όταν ο χρόνος το έχει καταξιώσει ως ένα μεγάλο τραγούδι. Ένα από αυτά είναι και το «Όσο βαρούν τα σίδερα». Χρεώθηκε στα παραδοσιακά, ως ένα παρμένο μικρασιατικό. Το τραγούδι όμως ανήκει στον Στέλιο Φουσταλιεράκη (Φουσταλιέρη). Από ό,τι καταδεικνύεται ο Φουσταλιέρης πήρε δύο και μόνο στίχους, σημειωτέον μόνο στίχους, από ένα παραδοσιακό καθιστικό τραγούδι της Κωνσταντινούπολης του 1910, το οποίο ηχογράφησε στις ΗΠΑ το 1927 και η Μαρίκα Παπαγκίκα με τον τίτλο «Μπουρνοβαλιό». Παραθέτουμε αυτούς τους δύο στίχους του προαναφερθέντος τραγουδιού:
Η μελωδία αυτού του τραγουδιού φυσικά δεν σχετίζεται καθόλου με το εξαιρετικό δημιούργημα του Φουσταλιέρη. Το τραγούδι λοιπόν είναι δικό του και το κυκλοφόρησε το 1938 σε δίσκο με τη φωνή του Ιωάννη Μπερνιδάκη - Μπαξεβάνη.
Το ιστορικό
Συμβαίνει κάποιες φορές να αμφισβητείται η κυριότητα ενός τραγουδιού και μάλιστα όταν ο χρόνος το έχει καταξιώσει ως ένα μεγάλο τραγούδι. Ένα από αυτά είναι και το «Όσο βαρούν τα σίδερα». Χρεώθηκε στα παραδοσιακά, ως ένα παρμένο μικρασιατικό. Το τραγούδι όμως ανήκει στον Στέλιο Φουσταλιεράκη (Φουσταλιέρη). Από ό,τι καταδεικνύεται ο Φουσταλιέρης πήρε δύο και μόνο στίχους, σημειωτέον μόνο στίχους, από ένα παραδοσιακό καθιστικό τραγούδι της Κωνσταντινούπολης του 1910, το οποίο ηχογράφησε στις ΗΠΑ το 1927 και η Μαρίκα Παπαγκίκα με τον τίτλο «Μπουρνοβαλιό». Παραθέτουμε αυτούς τους δύο στίχους του προαναφερθέντος τραγουδιού:
Βασιλης Σκουλας - Οσο βαρούν τα σίδερα
Ονομάστηκαν έτσι επειδή τα τραγουδούσαν στη Σμύρνη οι εργάτες που δούλευαν στα Ταμπακαριά, δηλαδή τα δερματάδικα. Άλλοι λένε ότι οι Ταμπάκηδες, που είχαν τα δερματάδικα, φώναζαν μουσικούς για να τους διασκεδάσουν και έπαιζαν Ταμπαχανιώτικα.
Χαρακτηριστικό δείγμα είναι το εν λόγω τραγούδι. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν αρκετές διαστάσεις για την καταγωγή του. Ο Λάμπρος Λιάβας, ωστόσο, ασχολήθηκε με αυτόν τον Κρητικό μουσικό και, όντας ο πιο κατάλληλος και πιο ειδήμονας ,σίγουρα η μαρτυρία του παρουσιάζει ενδιαφέρον. Ας διαβάσουμε τι γράφει:
Ο Φουσταλιέρης συνεργάστηκε δισκογραφικά με πολλούς μεγάλους μουσικούς της εποχής. Παράλληλα, στις ρεθυμνιώτικες συντροφιές έπαιζε συχνά με Μικρασιάτες μουσικούς, οι οποίοι είχαν βρεθεί στην Κρήτη μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ιδιαίτερο ρόλο στη διαμόρφωση της μουσικής προσωπικότητας του Φουσταλιέρη έπαιξε η παραμονή του στον Πειραιά (1933-1937).
Ο Στέλιος Φουσταλιέρης Ο Λάμπρος Λιάβας
Στον Πειραιά, η κρητική παραδοσιακή μουσική συναντά το ρεύμα του Παγιουμτζή, τον Κερομύτη, τον Μπαγιαντέρα και άλλους. Με τον Μπάτη, μάλιστα, ήταν και παλιοί γνώριμοι και σύχναζε και στην παράγκα του (χοροδιδακαλείον), στου Καραϊσκάκη. Εκεί, ήταν κρεμασμένα στη σειρά τα μπουζούκια, έχοντας το καθένα το όνομά του! Η «Μαριγούλα», η «Κούλα», ο «γέρο-Μάγκας» κ.τλ.! Ανάμεσα σ’ αυτά και το μπουλγαρί που παίζει το «Στελάκι» από την Κρήτη και ενθουσιάζει τους ρεμπέτες με τη «διπλοπενιά» και την «τριπλοπενιά» του.Από το 1937 έως και το 1992 που πέθανε, ο Στέλιος Φουσταλιεράκης - Φουσταλιέρης ζούσε στο Ρέθυμνο, ασχολούμενος με τις δύο μεγάλες αγάπες του. Την τέχνη του ρολογά και το μπουλγαρί! «Γιατί και οι δυο αυτές τέχνες έχουν μεγάλη σχέση μεταξύ τους, είναι λεπτή δουλειά, όπως παλιά κάναμε τα εξαρτήματα των ρολογιών στο χέρι και τα δουλεύαμε με το φακό, έτσι και στη μουσική χρειάζεται σημασία στη λεπτομέρεια, στην πενιά. Χρειάζεται αξιοπρέπεια τόσο πίσω από τον πάγκο, όσο και όταν παίζω το όργανο».
Ο Στέλιος Φουσταλιέρης με την ίδια αξιοπρέπεια και το ίδιο αμείωτο μεράκι παρέμεινε ως τον θάνατό του, όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά και σ’ ολόκληρη την Ελλάδα ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της παράδοσης του ελληνικού ταμπουρά. Γιατί δυστυχώς, στις μέρες μας, η μακραίωνη αυτή παράδοση κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Το λαγούτο και το μπουζούκι, εκτόπισαν του μπουλγαρί… Η μουσική του Φουσταλιέρη αποτελεί ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της Κρητικής μουσικής.
Η ξεχωριστή του πορεία, όμως, στην ιστορία της κρητικής μουσικής δεν σφραγίστηκε μόνο από αυτό ούτε από τις επιδράσεις που δέχτηκε από Μικρασιάτες μουσικούς που είχαν έρθει στο Ρέθυμνο με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Είναι, ίσως, ο μοναδικός παραδοσιακός μουσικός της Κρήτης που θα «μπλέξει» με τους ρεμπέτες. Αυτό θα γίνει την περίοδο ανάμεσα στο 1933 και στο 1937, όταν έζησε στον Πειραιά.
Το «Στελάκι από την Κρήτη», όπως τον βάφτισαν οι μάγκες εκεί, γνωρίστηκε και έπαιξε με τον Μάρκο, τον Δελλιά, τον Παγιουμτζή, τον Μπαγιαντέρα και τον Μπάτη, που ήταν ο συνδετικός κρίκος. Είχαν γνωριστεί όταν ο Μπάτης είχε κατεβεί στην Κρήτη ως… βοηθός πλανόδιου οδοντίατρου, και σμίξανε ξανά στον Πειραιά. Τα τραγούδια, λοιπόν, του Φουσταλιέρη, χωρίς να είναι αποκομμένα από τον βασικό κορμό της κρητικής μουσικής, έχουν ολοφάνερες τις επιδράσεις από τα χρόνια που έζησε κοντά στους μεγάλους ρεμπέτες.
Πολύ αργότερα, όταν το «Στελάκι» έχει γυρίσει στην Κρήτη, ο Γιάννης Παπαϊωάννου θα πει, σε μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Άλφα» (Μάιος 1968): «…Έξω από τον Χαλκιά γνώρισα και έναν Κρητικό. Στέλιος Φουσταλιεράκης λεγόταν. Ήταν τσαγκάρης. Έφαγα τον κόσμο να τον βρω. Έπαιζε κάτι κρητικά στο μπουζούκι και τρελαινόμουν… Τον έχασα όμως…».
Εκείνη την περίοδο μπαίνει και στη δισκογραφία με τρεις δίσκους 78 στροφών. Στις ετικέτες τους αναγράφεται ότι παίζει μπουζούκι, καθώς το μπουλγαρί ήταν άγνωστο όργανο για τους υπεύθυνους των δισκογραφικών εταιρειών στην Αθήνα. Η αλήθεια είναι, όμως, πως και στην Κρήτη συχνά το ονόμαζαν μπουζούκι ή και τουρκομπούζουκο. Εκεί, στα στούντιο της Columbia, είναι καλλιτεχνικός διευθυντής ο συνθέτης Παναγιώτης Τούντας. Κάποια τραγούδια από τις ηχογραφήσεις του Φουσταλιέρη περνούν στη δισκογραφία με το όνομα του Τούντα, χωρίς να έχουν καμία σχέση με την έτσι κι αλλιώς αξιόλογη καριέρα του λαϊκού συνθέτη. Ούτε πριν ούτε μετά έφτιαξε τραγούδια που το ηχόχρωμά τους να θυμίζει αυτά που αργότερα διεκδίκησε ο Φουσταλιέρης – αλλά αυτή είναι μια συνηθισμένη ιστορία, τουλάχιστον για την εποχή εκείνη. Το χειρότερο βέβαια είναι, πέρα από την ιστορία με τον Τούντα, ότι έγιναν κι αργότερα ηχογραφήσεις τραγουδιών του (και μάλιστα την εποχή που ζούσε ακόμη ο δημιουργός τους) από τραγουδιστές γνωστούς και άγνωστους, οι οποίοι πήραν τραγούδια του Φουσταλιέρη και τα βάφτισαν παραδοσιακά.
Πηγή: Τα γραφόμενα του Λάμπρου Λιάβα –εθνομουσικολόγου, επίκουρου καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών– είναι από την ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
http://stixo-mythia.blogspot.gr/2011/07/blog-post_09.html
http://videosmusicview.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html
https://www.youtube.com/watch?time_continue=21&v=4w_pXhb5cb8
Πολύ αργότερα, όταν το «Στελάκι» έχει γυρίσει στην Κρήτη, ο Γιάννης Παπαϊωάννου θα πει, σε μια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Άλφα» (Μάιος 1968): «…Έξω από τον Χαλκιά γνώρισα και έναν Κρητικό. Στέλιος Φουσταλιεράκης λεγόταν. Ήταν τσαγκάρης. Έφαγα τον κόσμο να τον βρω. Έπαιζε κάτι κρητικά στο μπουζούκι και τρελαινόμουν… Τον έχασα όμως…».
Εκείνη την περίοδο μπαίνει και στη δισκογραφία με τρεις δίσκους 78 στροφών. Στις ετικέτες τους αναγράφεται ότι παίζει μπουζούκι, καθώς το μπουλγαρί ήταν άγνωστο όργανο για τους υπεύθυνους των δισκογραφικών εταιρειών στην Αθήνα. Η αλήθεια είναι, όμως, πως και στην Κρήτη συχνά το ονόμαζαν μπουζούκι ή και τουρκομπούζουκο. Εκεί, στα στούντιο της Columbia, είναι καλλιτεχνικός διευθυντής ο συνθέτης Παναγιώτης Τούντας. Κάποια τραγούδια από τις ηχογραφήσεις του Φουσταλιέρη περνούν στη δισκογραφία με το όνομα του Τούντα, χωρίς να έχουν καμία σχέση με την έτσι κι αλλιώς αξιόλογη καριέρα του λαϊκού συνθέτη. Ούτε πριν ούτε μετά έφτιαξε τραγούδια που το ηχόχρωμά τους να θυμίζει αυτά που αργότερα διεκδίκησε ο Φουσταλιέρης – αλλά αυτή είναι μια συνηθισμένη ιστορία, τουλάχιστον για την εποχή εκείνη. Το χειρότερο βέβαια είναι, πέρα από την ιστορία με τον Τούντα, ότι έγιναν κι αργότερα ηχογραφήσεις τραγουδιών του (και μάλιστα την εποχή που ζούσε ακόμη ο δημιουργός τους) από τραγουδιστές γνωστούς και άγνωστους, οι οποίοι πήραν τραγούδια του Φουσταλιέρη και τα βάφτισαν παραδοσιακά.
http://stixo-mythia.blogspot.gr/2011/07/blog-post_09.html
http://videosmusicview.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html
https://www.youtube.com/watch?time_continue=21&v=4w_pXhb5cb8
Στην ιστοσελίδα αυτή δεν φιλοξενούμε video, το video που βλέπετε είναι αναρτημένο στο Youtube στήν διεύθηνση: https://www.youtube.com/
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΟΜΑΤΩΝ ©COPYRIGHT
ΠΡΟΣΟΧΗ !!! H ΟΜΑΔΑ ΚΡΗΤΗ365 https://kriti365.blogspot.gr/ https://krhth365.blogspot.gr/ δημοσιεύει άρθρα τηρώντας κατά γράμμα τον Νόμο Ν.2121/1993 περί πνευματικών δικαιωμάτων,δημοσιεύοντας άρθρα για λόγους ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για ενημέρωσης και εκπαίδευσης (αρ.25) τόσο των μελών της ομάδας όσο και όλης της ανθρωπότητας , επίσης χρησιμοποιεί της παράθεσης σύντομων αποσπασμάτων άρθρων , βιβλίων , και συγγραμμάτων νομίμως δημοσιευμένων για την υποστήριξη της γνώμης εκείνου που τα παραθέτει και την κριτική της γνώμης των αναγνωστών και των blogger του ιστοτόπου μας υπό την προϋπόθεση ότι ΠΑΝΤΑ αναφέρεται η προέλευσή τους και ο δημιουργός και εκδότης τους (α.19) με ενεργό LINK και παραπέμπει στην αρχική πηγή δημοσίευσης. Παρακαλούμε διαβάστε τους Όρους χρήσης , και τις και υπάγονται στις εξαιρέσεις του Ν.2121/1993 Επίσης ΠΡΟΣΕΧΟΜΕ ΠΑΝΤΑ να δημοσιεύομε άρθρα χρησιμοποιώντας σαν πηγές ιστοσελίδες , άρθρα , βιβλία , Video, και έντυπα που οι κάτοχοι τους ΕΠΙΤΡΕΠΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΑ την αναδημοσίευση του περιεχομένου τους , ΠΑΡΟΛΑ αυτά αν κάποιος κάτοχος πνευματικά προστατευμένου Creative Commons περιεχομένου εντοπίσει τμήμα του έργου του στον ιστότοπο μας παρακαλούμε να επικοινωνήσει ΑΜΕΣΑ μαζί μας για να το ΔΙΑΓΡΑΨΟΜΕ ΑΜΕΣΟΣ Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΟΜΕ ΑΜΕΣΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΤΟΥ.
Δημοσίευση σχολίου